Het waarheidsvindende en satirische Linkedinplatform “GokkenisDokken” haalt al jaren het bloed onder de nagels van de gokindustrie vandaan. Eén van de hoogtepunten was naar eigen zeggen het “in Gorillapak” verschijnen op een zitting van de Reclame Code Commissie om gokbedrijf Toto iets duidelijk te maken. Stripfiguurtjes in gokcommercials trekken te jonge doelgroepen aan voor het fenomeen gokken.
Toto gebruikte een cartoon aap in gokreclames en dat vocht GokkenisDokken aan bij de Reclame Code Commissie. In Gorillapak.
Eerder won GokkenisDokken een zaak bij de Reclame Code Commissie. De stem van Maxim Hartman werd als voice-over gebruikt door casino Unibet, hetgeen tegen de “Rolmodel wetgeving” ingaat. Daarvan is hier het verslag te lezen.
De positie van de CEO van Nederlandse Loterij zou hierna wel eens langzaam kunnen zijn gaan wankelen. GokkenisDokken somt in het artikel feilloos op waarom “Niels Onkenhout”, destijds CEO van moederbedrijf, toen mogelijk al het veld had moeten ruimen. Dat gebeurde echter pas in 2024.
Het artikel dat volgde na de zitting op 23 maart 2023 bij de Reclame Code Commissie tegen Toto, dat óók een delegatie juristen en advocaten had meegenomen, is met toestemming van GokkenIsdokken integraal overgenomen.
Gokken is Dokken vs Toto; Nederlandse Loterij in aap gelogeerd
Enige tijd geleden kondigde ons burgerinitiatief al aan Nederlandse Loterij op de korrel te hebben. We laten zien hoe het bedrijf stelselmatig verkeerde strategie na verkeerde strategie kiest en haar eigen graf graaft.
Het aanpakken van dit van belastinggeld betaalde gokbedrijf is niet zonder reden. Nederlandse Loterij maakt zich op allerlei manieren schuldig aan het opzoeken van grenzen om mensen aan het gokken te krijgen. Wij spanden een zaak aan bij de Stichting Reclame Code tegen Toto, het online casino van de Nederlandse Staat. Daarnaast heeft de Staat een ander kansspelbedrijf: Holland Casino.
Die zaken bij de Reclame Code gaan altijd over verkeerd voorlichten (misleiding) of onjuist handelen in (TV) reclames. Dat wordt vervolgens onderzocht en men kan op uitnodiging bij zo’n zitting aanwezig zijn. Belanghebbenden kunnen hun verhaal doen en daar werd door beide partijen ook voor gekozen.
Vandaag diende dus de zaak GokkenisDokken vs Toto bij de Reclame Code Commissie (RCC) in Amsterdam. Inzet: Direct stoppen met het gebruik van tekenfilmfiguurtjes zoals de “Koning van de Blackjack” om de interesse te wekken van tieners en jongvolwassenen voor het “fenomeen” gokken. De RCC had begrepen dat het specifiek om de aap uit de commercial ging, eigenlijk bedoelen wij alle stripfiguren maar oke.
Er lijkt een verbod te komen op ongerichte gokreclames en er worden geen nieuwe campagnes verwacht, aldus de advocaat van Nederlandse Loterij. Het zou daarom extra zuur voor hen zijn als deze campagne per direct moet stoppen in dit laatste tijdperk van tv gokreclames. Toch weer extra kosten voor de belastingbetaler als er snel een nieuwe campagne gelanceerd moet worden om het laatste restje tijd te benutten.
Deze zaak begon gemoedelijk. GokkenisDokken feliciteerde Staatsloterij met het recent winnen van de Gouden Loekie voor beste TV reclame. Toto is net als Staatsloterij onderdeel van hetzelfde moederbedrijf. Men weet dus hoe een verantwoorde gokreclame eruit ziet.
Nederlandse Loterij had een advocaat ingehuurd, nam interne juridische mensen mee en iemand van de communicatie afdeling. De gespecialiseerde advocaat kwam met “uiterst scherpe inzichten:”
- Stripfiguurtjes inzetten zijn niet verboden in TV gokreclames, zo lang ze niet op 18-24 zijn gericht
- De cartoon aap “gedraagt zich als een volwassene”
- Heeft GokkenisDokken.nl onderzoek gedaan naar het effect van stripfiguurtjes op kinderen en tieners en hun verhoogde interesse voor gokken?
Voor iemand die €300 per uur verdient.. Is dit het maximale verweer wat er ingebracht kan worden?
Vertegenwoordiging Gokken is Dokken
Een afgevaardigde van GokkenisDokken had ook een professional ingehuurd ter consultatie:
In een Gorillapak van het merk “Circus” werd de pleitnota uitgedeeld. Daarnaast waren er aan onze kant een strafrechtadvocaat en een ex-strafrechtadvocaat mee op zitting als toeschouwer, sommige maatschappelijke doelen steun je immers belangeloos. Niet alle (door de Staat opgelegde) giften vanwege loterij inkomsten komen van verlies van gokkende klanten. Soms doen mensen iets belangeloos zonder ermee te koop te lopen, bij ons althans.
Dat merk van het Gorilla Pak “Circus” is uiteraard een geestige verwijzing naar een andere zaak die dient bij de ACM tussen Toto en Circus Casino. Die gaat om mogelijk monopolie misbruik van de Nederlandse Loterij. Kennelijk azen meer partijen op gerechtigheid tegen het casino van de Nederlandse overheid.
Pleitnota Gokken is Dokken
Bij een zaak van de Reclame Code Commissie hoort een pleitnota in 8-voud te worden uitgedeeld op de zitting. Het verweer dient van te voren te worden ingediend. Inhoudelijk werd in ons pleidooi het volgende gezegd en gevraagd:
- “Is de kans op aandacht op straat van tieners in dit Gorilla Pak kleiner of groter geworden denkt u?
- “Hoe vaak kijkt u zelf nog tekenfilms thuis, behalve met uw opgroeiende kinderen”?
- “Deze commercials staan en blijven op Youtube, welke doelgroepen neuzen daar het meeste rond volgens Toto”?
- “Waarom gebruikt Toto ook nog eens jongvolwassenen in TV campagnes om gokken populair te maken?” Jongvolwassenen zijn als doelgroep verboden om te werven als casino klanten. U heeft hiervoor al €400.000 boete gekregen in 2022. Deze goed gecaste jongedame op de foto is een jong volwassene of trekt die doelgroep in ieder geval aan”
- “In ons netwerk heeft bijna iedereen opgroeiende tieners. Zij kennen allemaal uw aanstekelijke Koning van de Blackjack aap”
- “Alcohol is ook niet verboden maar toch verslaving nummer 1 in Nederland volgens Jellinek zorginstellingen”
- “In het verweer van Toto missen wij waarom juist wel stripfiguren”?
- “Toto is een vermogend bedrijf, vervangen van dit rolmodel lijkt een makkie”
- “Waarom wacht u de uitspraak van deze zitting af terwijl u vandaag ook vrijwillig afstand kunt doen van die stripfiguurtjes om tieners en jongvolwassenen aan het gokken te krijgen op jonge leeftijd?”
Verweer Toto
In het verweer van de advocaat werd samengevat het volgende gezegd:
“Het gebruik van stripfiguurtjes in TV commercials is niet verboden. De aap gedraagt zich als een volwassene en die doelgroep willen we ook aanspreken”
Toen maakte de advocaat van de wederpartij in onze optiek een fout, een slip of the tongue zou je kunnen zeggen:
“De dame op de foto is 32 en ze heet Lotte …..”
Het noemen van die naam tijdens de zitting lijkt ons mogelijke privacy schending, mogelijke geheimhoudingsplicht schending en vooral niet relevant. Ons punt was dat zij jonge mannen aantrekt als doelgroep. Laat dat nou net de grootste groep kwetsbare gokkers zijn…
Tevens is het gebruik van stripfiguurtjes in (tv) commercials misschien niet verboden, voor verslavende kansspelen lijkt ons dit zeer ongepast. De koppies van alle 3 de aanwezigen namens Nederlandse Loterij hingen ook behoorlijk tijdens het verloop van de zitting. Zeker nadat er een vragenrondje kwam.
De voorzitter stelde namens de 7 aanwezigen van de Reclame Code Commissie vragen en zij begon zelf alsvolgt:
“Ik herhaal de vraag van GokkenisDokken, waarom doet u niet vrijwillig afstand van die aap”?
Antwoord advocaat: “Omdat Toto van mening is hier niets fout te doen”.
Vraag van de jurist van de RCC:
“Waarom kiest u juist voor het gebruik van stripfiguren en zoekt u daarmee de grens op”?
Antwoord advocaat: “Ik ben niet van de marketingafdeling”.
Pleidooi komt ten einde
Er werd door onze afgevaardigde geëindigd met een vraag:
“Geacht Staatscasino, uw voorbeeldrol in de gokindustrie ligt momenteel onder een vergrootglas. Wij vragen u na vandaag vrijwillig af te zien van het gebruik van stripfiguren en jongvolwassenen in gok wervende commercials op alle platforms. Wacht deze uitspraak niet af. Dat is volgens ons de manier hoe u enigszins ongeschonden uit deze zaak gaat komen. Wij hebben hier niks te verliezen, uw voltallige bestuur is niet ver verwijderd van (gedwongen) opstappen”.
Lot bezegeld voor de top van de Nederlandse Loterij
De bovenlaag van staatsgokbedrijf Nederlandse Loterij ligt na vandaag nog verder onder vuur. Dit zijn de problemen waar men al tijden mee dealt bij het casino dat wordt betaald van belastinggeld:
- CEO Niels Onkenhout was verantwoordelijk voor misleiding van Staatsloterij klanten. Dat kostte de staatsorganisatie en belastingbetaler 30 Miljoen euro
- Lotto BV loterij belt “klanten” die ingeschreven staan in Cruks voor de verkoop van loten. Wettelijk mag dat omdat loten “laag risico kansspelen” zijn maar dat is uiterst onwenselijk naar mensen die zich juist uitsluiten van verslavende kansspelen uit zelfbescherming. Een reactie van Lotto BV hierop staat op de homepage van GokkenisDokken. Ook hier komt maar geen zelfinzicht van het kansspel bedrijf van de Staat
- Een boete voor Toto van €400.000 voor het richten op jongvolwassenen in 2022 middels email marketing
- Waarschuwing Kansspelautoriteit aan Toto tijdens het WK voor verboden reclame bij voetbal poolsystemen zoals Scorito.com
- Nederlandse Loterij zet mensen met de ziekte kanker in als “Lot uit de Loterij”
- Casino concurrent Circus klaagt Toto aan bij de ACM vanwege monopolie misbruik
- Toto lanceerde een charmeoffensief met een duidelijk eenzijdige interpretatie van de wettelijke zorgplicht: “Help online spelers bij dreigend controle verlies”. Die titel had moeten zijn: “Help ons als Staatscasino de wettelijke zorgplicht beter na te leven”.
- Het KRO-NCRV Tv programma Pointer toonde aan dat €15.000 verliezen zonder vragen in 10 dagen tijd bij Toto geen probleem is. De klantenservice van Toto belt de gokkende klant wel maar doet niks als die niet opneemt. Witwassen en zorgplicht zijn daarmee voor Toto niet belangrijk. Het bedrijf verschuilt zich achter “alles terug investeren in de maatschappij”, aldus CEO Niels Onkenhout in “Pointer”. Over de rug van gokverslaafde Nederlandse burgers dus. Dat rechtvaardigt kennelijk om iemand financieel, mentaal en fysiek helemaal kapot te laten gaan.
GokkenisDokken won eerder al een Reclame Code zaak van Unibet. In de gok commercials werd de stem van verboden rolmodel Maxim Hartman gebruikt als voiceover. De notabene 4 commercials werden vooraf kennelijk goedgekeurd door de Ksa en Reclame Code Commissie. Unibet verloor de zaak ondanks het eeuwige procederen waar ze om bekend staan. De stem van Maxim Hartman in de commercials moest worden vervangen.
Het betreffende mediabureau dat verantwoordelijk is voor deze commercials van de Nederlandse Loterij gaf vooraf geen reactie op onze vragen. Het contrast tussen een Gouden Loekie van de NPO en deze zaak is wat groot te noemen.
Slechts 1 verliezer, Nederlandse Loterij
Soms ga je een zaak in waarvan je weet, wat het resultaat ook zal zijn, de wederpartij komt hier altijd als verliezer uit. Vandaag was er zo één. De mogelijke media spin off hiervan zou wel eens kunnen gaan leiden tot de val van CEO Niels Onkenhout. Eerder al raden wij hem aan vrijwillig op te stappen.
De uitspraak volgt schriftelijk binnen 3 weken. Daarvan zullen we verslag doen. De vraag is of Nederlandse Loterij en Toto eieren voor haar geld kiezen in de tussentijd. Het zou een betere damage control keuze zijn in onze optiek. Maar wie zijn wij, wij zijn niet gekwalificeerd om €300 per uur te verdienen, laat staan van belastinggeld.
Wil je meer van dit soort artikelen lezen? Er staat nog veel meer te gebeuren. Volg ons dan op Linkedin. Je zult er geen spijt van krijgen.
Relevante artikelen
Hoe Staatsbedrijf Holland Casino een manager van een illegaal gokbedrijf een topfunctie verschafte
Hoe Unibet marktleider werd op de Nederlandse online gokmarkt
In een week waarin online gokken harde klappen krijgt, slaat Holland Casino de plank volledig mis
