Unibet, ooit een controversieel symbool van illegaal online gokken in Nederland, transformeerde in enkele jaren tot een legitieme marktleider met een marktaandeel van 20%. In 2024 werd het bedrijf verkocht voor €2,45 miljard aan het Franse staatsbedrijf Française des Jeux (FDJ).
Maar achter dit succes schuilt een geschiedenis van jarenlange overtredingen, schijnbaar selectieve handhaving door het Openbaar Ministerie en een opvallend snelle vergunningsprocedure. Dit roept vragen op over hoe en waarom een bedrijf met zo’n beladen verleden beloond werd.
Twintig jaar een belastingvrij casino
Unibet exploiteerde onder de moeder entiteit Trannel International Limited twee decennia lang kansspelen zonder vergunning in Nederland. Volgens de Kansspelautoriteit deed men dit belastingvrij in Nederland. Casino aanbod zonder vergunning is volgens de Wet op Kansspelen een misdrijf. Desondanks bleef strafrechtelijke vervolging door het Openbaar Ministerie (OM) uit. Sterker, waar één ander bedrijf, te weten Amsterdams Casino in de bekende Rykielzaak al meer dan tien jaar vervolgd wordt, bleef Unibet geheel buiten enige vorm van onderzoek.
Als sanctie kreeg Unibet in 2019 een boete van €470.000 van de Kansspelautoriteit (Ksa). Deze boete valt in het niet bij de illegale miljoenen belastingvrije winsten die het bedrijf jaarlijks genereerde. De Kansspelautoriteit werd, vanwege ontbrekende bevoegdheden, genegeerd. Dat blijkt uit een illustrerend voorbeeld. Nadat de Ksa de boete aan Unibet uitdeelde, bleef het gokbedrijf nog 3 jaar actief in Nederland op identieke wijze zonder vergunning. Casinozorgplicht stelde Advocaat Benzi Loonstein de vraag waarom Unibet toch door kon gaan met aanbod van illegale kansspelen.
“Ze konden helemaal niet door. Dat deden ze gewoon. Het is wel onbegrijpelijk dat er vervolgens niet opnieuw is gehandhaafd.”
Minderjarigen aan de eenarmige bandiet
Naast het kansspelbelastingvrije verleden, kwam Unibet in 2019 negatief in het nieuws. De NOS onthulde dat minderjarigen er konden gokken, een ernstige schending van de wet. Ondanks deze misstanden kreeg Unibet in 2022, na de invoering van de Wet Kansspelen op Afstand (KOA), een vergunning om legaal in Nederland actief te worden. Dit gebeurde na een zogenaamde cooling-downperiode (strafbankje) van slechts negen maanden. Unibet deed de vergunningsaanvraag onder “Kindred Group”, waar het eerder dus onder “Trannel” haar diensten faciliteerde.
Het is opvallend dat een bedrijf met een dergelijke staat van dienst zo snel toegang kreeg tot de legale markt. Waar legitieme partijen zoals Holland Casino, Jacks, Fair Play en Toto jarenlang moesten wachten op een online vergunning, kon Unibet haar voorsprong – opgebouwd in de illegale periode – direct na de cooling down periode verzilveren. Dit heeft het bedrijf geen windeieren gelegd: het is nu marktleider in Nederland met een marktaandeel van 20%. (Bron CasinoNieuws)
Advocaat Benzi Loonstein zegt hierover in een interview met CasinoZorgplicht:
“Inmiddels is Unibet legaal, dus als zij marktleider worden is daarop zichzelf niks mis mee. Maar dat had nooit gekund zonder die illegale jaren van online kansspel aanbod. Daarmee benadelen zij inderdaad andere casino’s die netjes hun beurt hebben afgewacht. Die ondervinden daar schade van.
Als jij illegaal je diensten aanbiedt en daar voordeel uit haalt, terwijl anderen dat niet doen, dan noemen we dat een oneerlijke handelspraktijk. Je benadeelt daarmee een andere partij.
De partijen die zich aan de regels hebben gehouden worden zo bestraft en de illegale partijen worden beloond. De omgekeerde wereld.”
Selectieve vervolging door het Openbaar Ministerie
De aanpak van het Openbaar Ministerie (OM), roept vragen op. In tegenstelling tot het eveneens illegale online Amsterdams Casino, dat jarenlang in juridische procedures is verwikkeld, bleef Unibet gevrijwaard van strafrechtelijke vervolging. De wettelijke gronden voor mogelijke vervolging zijn echter identiek: “Aanbod illegale kansspelen is een misdrijf conform artikel 1 van de Wet Op Kansspelen”.
Een groep Nederlanders deed daarop aangifte tegen Unibet en andere gokbedrijven bij het OM, het Functioneel Parket. Die zaak werd echter afgewezen. De argumentatie van het overheidsorgaan verwees naar “belangenverstrengeling”. De gokkers zijn ook verwikkeld in civiele zaken tegen online casino’s.
Toch laten de Nederlanders het er niet bij zitten en startten een artikel 12 procedure bij het Gerechtshof om alsnog over te gaan tot vervolging. “Deze inhoudelijk matige afwijzing kan gezien de maatschappelijke schade die blijkt uit rechtszaken geen juridisch argument zijn voor afwijzing van onderzoek door het Openbaar Ministerie”, aldus de gokkers.
Een cadeau met een strik: Van crimineel naar miljardenbedrijf
Het verhaal van Unibet legt pijnlijke tekortkomingen bloot in het Nederlandse kansspelbeleid. Een gokbedrijf dat ooit minderjarigen liet gokken, twintig jaren geen belasting betaalde, doorging met casino-aanbod na het verkrijgen van een boete van de waakhond en jaren lang bewezen illegaal opereerde, werd in wezen met dank aan de Staat marktleider op de legale online gokmarkt.
De ironie kan niet groter zijn: Unibet werd recent verkocht aan FDJ, het Franse staatsbedrijf dat de nationale loterij exploiteert. De verkoopprijs van €2,45 miljard benadrukt hoe lucratief een economisch delict met illegale winst kan zijn voor de aandeelhouders van de Kindred Group.
In de burgermaatschappij worden “draaideur criminelen” over het algemeen harder bestraft, niet beloond.
Het Openbaar Ministerie heeft tot twee maal toe een interview geweigerd met CasinoZorgplicht. De vragen zijn conform wens van het OM vooraf overlegd, op basis daarvan volgde alsnog een afwijzing. Kennelijk wil het orgaan zich niet wagen aan het antwoorden van lastige vragen. Volgens advocaat Benzi Loonstein is er sprake van een lastig uit te leggen “kennelijke ongelijkheid”.
