Dit verhaal begint bij Pepijn Le Heux, een advocaat die zijn strepen verdiende met baanbrekende zaken tegen de Belastingdienst namens pokerspelers. Jarenlang vocht hij tegen een onrechtvaardige kansspelbelasting, waarbij hij de belangen van zijn cliënten koppelde aan Europese regelgeving. Maar nu betreedt hij een totaal ander strijdtoneel: het terugvorderen van gokverliezen van online casino’s die zonder vergunning opereerden. Een taak die volgens hem niet alleen juridische finesse, maar ook strategisch meesterschap vereist.
In dit interview deelt Le Heux zijn visie op de gevaren van illegale gokpraktijken, de obstakels voor gerechtigheid, en de moraal van zijn werk. Hoe houdt hij het hoofd koel te midden van verhalen over financiële ellende en verslavingsproblematiek? En hoe denkt hij het recht te laten zegevieren tegenover gokbedrijven die, zoals hij zegt, “alles doen om weg te duiken”? Zijn antwoorden laten een fascinerend inkijkje zien in de combinatie van juridische precisie en menselijke betrokkenheid waarmee hij strijdt voor een rechtvaardige wereld in de schaduw van de gokindustrie.
Foto Pepijn Le Heux
Interview Pepijn Le Heux over zijn nieuwe opdracht bij FairPlay Legal
Hey Pepijn, wat lees ik nu? Ga je in plaats van winnende pokerspelers redden van de Belastingdienst, verliezende online gokkers te hulp schieten? Laten we eens bijkletsen!
Ja, ik blijf me natuurlijk bezig houden met datgene dat nu voor gokkers actueel is.
Waar kan de gokwereld jou van kennen?
Ik heb meer dan tien jaar voor ongeveer 150 pokerspelers met succes tegen verschillende versies van de Wet op de kansspelbelasting gestreden. Dit heeft geresulteerd in een aantal positieve uitspraken van de Hoge Raad en een aantal wetswijzigingen.
Hoe kwamen de pokerspelers in de zaak tegen de belastingdienst tot jou?
Ik speelde zelf af en toe poker. Zodoende kende ik een hoop pokerspelers. Toen ik begreep hoe de belastingdienst hen behandelde en dat dit op gespannen voet stond met het Europese vrije verkeer van diensten, ben ik met een paar bevriende pokerspelers de strijd aangegaan.
Daar heb je vast en zeker een imperium aan grote pokernamen aan overgehouden die mateloos vertrouwen in je hebben?
Het waren over het algemeen hele jonge en hele slimme cliënten die voor het eerst van hun leven met de belastingdienst in aanraking kwamen. De bejegening was erg agressief en dat maakte op veel pokerspelers behoorlijk indruk. Ik heb meer dan tien jaar zij aan zij met ze teruggevochten en we hebben dat met veel succes gedaan. Ik spreek ook hun taal en begrijp hoe zij denken. Het is over het algemeen bijvoorbeeld niet zo dat een pokerprof geen belasting wil betalen, hij wil vooral duidelijkheid zodat hij zijn keuzes daarop kan aanpassen. Als een pokerprof meer dan 10 jaar in onzekerheid zit over zijn belastingheffing, dan worden de berekeningen waarop hij zijn keuzes moet baseren erg ingewikkeld.
Je vertelde mij dat je geen massa-zaak hebt gewonnen tegen de belastingdienst maar hoog spel hebt gespeeld. Hoe is die zaak jouw kant opgevallen, dat ging niet zonder slag of stoot?
Het gaat niet om één zaak. In 2014 werd de principiële zaak over live poker gewonnen bij de Hoge Raad. In 2015 de principiële zaak over online poker. Vervolgens zei de belastingdienst doodleuk: ‘gefeliciteerd, maar alle pokersites zitten buiten de EU’. Toen moesten we procederen over elke site afzonderlijk. We wonnen Partypoker, Unibet en 888. Toen heeft de belastingdienst m.b.t. een hoop sites toegegeven, maar niet Pokerstars. Pokerstars was natuurlijk de jackpot. Gerechtshoven waren verdeeld. De Hoge Raad heeft toen alle uitspraken vernietigd en teruggestuurd naar de Gerechtshoven met een opdracht over hoe de vestigingsplaats moest worden beoordeeld. Opnieuw waren de Gerechtshoven verdeeld over de vestigingsplaats, Malta of Isle of Man. De Hoge Raad heeft toen de tegenstrijdige uitspraken in stand gelaten, terwijl er geen hoger beroep meer mogelijk was. Het was een waanzinnige uitkomst. De belangrijkste taak van de Hoge Raad is zorgen voor rechtseenheid. Nu was pokerstars.eu belastingvrij in Noord-Brabant, maar niet in Gelderland. Dankzij een sterke onderhandeling hebben we de winst toch min of meer binnengehaald. De details van de onderhandeling gaan de scope van dit interview waarschijnlijk te buiten.
Hoe lang heeft die hele procedure geduurd en welke stappen heb je allemaal moeten ondernemen?
De nieuwe wet ging november 2008 in. De eerste vaststellingsovereenkomsten over Pokerstars werden in 2021 gesloten. Want dat is wat er is gebeurd, ongeveer 150 vaststellingsovereenkomsten waarbij de belastingdienst officieel niet echt toegaf, maar wel de belasting over pokerstars.eu terugbetaalde.
Wat was het uiteindelijke gevolg voor de pokerspelers die je vertegenwoordigde?
Sommige pokerspelers kregen een hoop geld terug. Veel andere pokerspelers hadden niet betaald en hadden uitstel van betaling. Die hadden dus bij verlies ruim 10 jaar kansspelbelasting met rente moeten betalen. Waarschijnlijk realiseren veel van die spelers zich niet dat het echt 50-50 was op het eind en dat het muntje net zo makkelijk de andere kant op had kunnen vallen. Dat zou op de financiën van een hoop spelers enorme impact hebben gehad.
Als advocaat komen cliënten vrijwel altijd bij je met een probleem. In hoeverre beïnvloedt dat jouw mentale gesteldheid? Niemand komt met iets positiefs, vaak gedoe toch?
Als advocaat heb je naast een juridische mening natuurlijk ook wel een morele of politieke mening, bijvoorbeeld over een overheid die met hand en tand tien jaar lang een foute wet verdedigt of een casino op de Kaaiman Eilanden dat zonder vergunning kansspelen aanbiedt en niks doet aan verslavingszorg of monitoring. Toch moet je een zekere afstand bewaren. Een advocaat is een partijdige belangenbehartiger. Bij de cliënt zit vaak veel emotie, als advocaat vecht je voor de belangen van je cliënt terwijl je zelf niet te emotioneel betrokken moet raken.
Overweeg je mee te gaan in het aanklagen van online casino’s die actief waren voor KOA wat is het verhaal daarachter?
Ja, er zijn allerlei online casino’s die niet alleen gokken hebben aangeboden in Nederland, maar die zich ook los daarvan niet netjes hebben gedragen. Vaak hebben ze zich op de Nederlandse markt gericht en verslaving juist gestimuleerd in plaats van gemonitord en geprobeerd te voorkomen. Er zijn echt veel gokkers die schade hebben opgelopen. Dat zijn er niet 150, maar minstens tienduizenden. En dan schat ik nog heel voorzichtig.
Ik zag iets voorbij komen waarvan ik al een tijdje dacht dat het zou gaan gebeuren. De tarieven bij succesvolle claims tegen illegale casino’s gaan omlaag bij procesfinanciers. Welk percentage bij een succesvolle vordering hanteert FairPlay Legal?
Ten eerste wil ik zeggen dat dit soort vorderingen wel echt geschikt zijn voor procesfinanciering. Als een individu naar me toekomt voor een dergelijke procedure kost dat altijd meer dan €10.000 met griffierecht, buitenlandse betekeningen, etc. Dan begint een ingewikkelde grensoverschrijdende procedure die jaren kan duren. Als er wordt verloren kost dat de cliënt makkelijk nog €10.000 aan proceskosten van de tegenpartij. Als het wordt gewonnen, kan er hoger beroep volgen en moet je nog proberen het geld daadwerkelijk te innen in het buitenland van een vennootschap die er sowieso al op gericht is om zich te verbergen voor bijvoorbeeld autoriteiten die belasting willen heffen of boetes willen opleggen. Het gebeurt veel vaker dan men denkt dat een procedure wordt gewonnen en de verliezer nooit betaalt omdat er geen verhaal is, of een faillissement of omdat autoriteiten in een land als Malta niet mee willen werken. Dat invorderen kost sowieso weer een hoop geld.
Met procesfnanciering wordt alles anders. Als er verloren wordt of geld innen niet blijkt te lukken, kost het de cliënt niks. Als er wel geld wordt geïnd is het niet erg belastend om een gedeelte daarvan af te staan. De procesfinancier betaalt een hoop kosten en loopt flink risico. Er mag dan ook best redelijk worden betaald als het allemaal wel lukt.
FairPlay Legal gebruikt staffels. Als het bedrag relatief klein is, gaat het om 30%. Als het een hoger bedrag wordt, gaat dat percentage omlaag tot mogelijk 20%.
Op zich begeef je je met met deze zaken in een nieuw spectrum. Je vertegenwoordigde eerst winnende pokerspelers die door winst kansspelbelasting moesten afdragen. Nu ga ja met verliezende online gokkers aan de gang. Hoe kijk je daarnaar?
Ik behartig de belangen van mijn cliënten, dus het maakt voor mij op zich geen verschil. Beide zaken kan ik moreel ook goed mee leven.
Kun je scheve gezichten krijgen uit je oude klant portfolio van winnende pokerspelers of denk je dat er ook wel overlap is binnen je cliënten?
Er is zeker ook overlap. Ook verliezende spelers zaten met belastingaanslagen en sommige spelers die tien jaar geleden online konden winnen hebben dat niet volgehouden en hebben uiteindelijk ook bepaalde perioden verliezen gedraaid.
Hoe kijk je naar de prejudiciële vragen die zijn gesteld en nog worden hergeformuleerd door rechtbanken Noord-Holland en Amsterdam aan de Hoge Raad?
Het is goed dat deze vragen zijn gesteld. Rechtspraak is langzaam, door de prejudiciële vragen kan het allemaal toch iets worden versneld. Ik ben alleen bang dat het EU Hof ook nog voor de Nederlandse zaken relevante vragen gaat beantwoorden en dat het in Luxemburg nog langzamer gaat dan in Den Haag. Ook is het niet per se zo dat de Hoge Raad zegt: ‘de overeenkomsten zijn nietig en de goksites moeten terug betalen’. Het zou bijvoorbeeld ook kunnen dat de Hoge Raad een genuanceerdere uitspraak doet en zegt: ‘de overeenkomst is alleen nietig als aan de volgende voorwaarden wordt voldaan…’ of bijvoorbeeld: ‘de overeenkomst is nietig, maar er moet alleen worden terugbetaald als aan de volgende criteria is voldaan…’. Recht is zelden zwart wit. Het is bijna altijd afhankelijk van de omstandigheden van het geval. In dat geval moeten lagere rechters die criteria gaan toepassen op individuele gevallen. In de Pokerstars-zaak hebben we kunnen zien dat rechters soms, nadat die criteria zijn vastgesteld, nog steeds tot een ander oordeel kunnen komen over hetzelfde feitencomplex. In dit geval gaat het ook nog over verschillende feitencomplexen.
Ben je van mening dat inmiddels legale online gokbedrijven hun casino vergunning van de kansspelautoriteit moeten inleveren als zij niet willen betalen? Denk aan Unibet, Betsson, Bet365, Leo Vegas en ComeOn Casino?
Het zou mooi zijn als de Kansspelautoriteit op die manier gaat opkomen voor de Nederlandse consumenten. Ik heb er zelf voorlopig geen hoge verwachtingen van. De Nederlandse consument denkt: het was toen Unibet die het illegaal aanbood en het is nu Unibet die het met Ksa-vergunning aanbiedt. Het zijn echter allemaal verschillende vennootschappen en de gokbedrijven doen net alsof die allemaal los van elkaar moeten worden gezien. Ik denk dat de Kansspelautoriteit dat voorlopig gewoon accepteert, hopelijk verandert dat nog. Door hier druk uit te oefenen als er bijvoorbeeld niet wordt betaald, kan de Kansspelautoriteit laten zien dat het belang van de consument echt voorop staat.
Gaat FairPlay Legal door met financiering voor Nederlandse online spelers in hoger beroep, de Hoge Raad, Bill55 en het Europees Hof?
Ja, als de tegenpartij in hoger beroep gaat, zullen we door moeten gaan natuurlijk. Als wij denken dat het zin heeft gaan wij na een onvoordelige uitspraak natuurlijk ook in hoger beroep.
Als de Hoge Raad groen licht geeft middels een tussenvonnis, verwacht je dan massaal schikkingen of een ander scenario?
Nee, ik verwacht dat gokbedrijven er alles aan gaan doen om hier onderuit te komen. Het is niet moeilijk om 10 of 20 spelers terug te betalen, maar als er 1.000 of 10.000 spelers moeten worden terugbetaald, zullen ze er alles aan doen om onder de claims uit te komen. Dat kan bijvoorbeeld betekenen dat ze na een paar jaar ontwijken en wegduiken opeens een vennootschap op Malta die kansspelen in Nederland aanbood voor 2021 failliet laten gaan, terwijl de rest van het concern gewoon doordraait.
Hoe kijk je naar het fenomeen massaclaim tot individuele zaak in relatie tot deze online gokzaken?
Als je een massaclaim doet tegen een liquide beschaafde partij waarbij het feitencomplex hetzelfde is, kan dat goed werken. Als de Hoge Raad bijvoorbeeld zegt dat belastingheffing in box 3 onrechtmatig is, gaat de belastingdienst ook in andere gevallen kijken of ze die rechtspraak kunnen naleven. Zo gaat dat zeker niet bij gokbedrijven. Als je geen vonnis hebt met jouw naam erop en de naam van een specifieke vennootschap erop, gaan ze je zeker nooit uit zichzelf betalen. Zelfs als je wel een vonnis hebt met je naam erop, heb je je geld nog niet. Als mensen denken dat ze automatisch betaald krijgen omdat een Nederlandse rechter dat zegt, kunnen ze van een koude kermis thuiskomen. Als je een vonnis hebt, moet je nog proberen het geld in te vorderen in het buitenland. Als dat bijvoorbeeld Malta is, kan dat erg tegenvallen. Ook worden vennootschappen natuurlijk leeggehaald, verkocht of gaan ze failliet. De kans dat de 10e claim zijn geld kan verhalen is natuurlijk een stuk groter dan de kans dat de 1000ste claim ook nog zijn geld kan verhalen. Dit is niet het soort zaken waar je achteraan in de rij wil staan.
De belastingdienst zal de 10.000ste belastingbetaler ook nog uitbetalen. De kans dat de 10.000ste Europeaan ook nog zijn geld kan verhalen op een vennootschap in Malta zonder eigen kantoor of werknemers, is natuurlijk veel minder groot.
Ben je van plan iets in collectieve modus op te zetten of ga je afzonderlijk met cliënten aan de gang? Wat voor trucs kunnen casino’s uithalen om zaken te stallen of simpelweg niet te betalen?
In beginsel zijn het individuele zaken. Iedereen heeft een vonnis nodig waarin een rechter bepaalt dat een specifiek gokbedrijf die speler terug moet betalen. Het feitencomplex is ook individueel. Het kan bijvoorbeeld verschil maken of de cliënt 5x op een dag heeft gestort en zich als verslaafde heeft gedragen en het gokbedrijf niks heeft gedaan, of dat de cliënt bijvoorbeeld een vpn heeft gebruikt en het gokbedrijf niet eens wist dat de gokker in Nederland zat.
Hoe kunnen mensen zich bij Fair Play Legal aanmelden en wat zijn je selectiecriteria om iemand bij te staan?
Iedereen kan zich aanmelden via de banner van CasinoZorgplicht in dit artikel of via Fairplaylegal. We gaan proberen zoveel mogelijk mensen te helpen, maar iedereen tegelijk helpen is ook niet mogelijk. Kleine claims komen niet als eerste aan de beurt, maar daar hopen we later ook nog iets mee te doen. Ook kan het verschil maken welk gokbedrijf het om gaat. Sommigen zijn misschien makkelijker om aan te pakken, anderen moeilijker. Ook kan het soms belangrijk zijn om snel in actie te komen, bijvoorbeeld wanneer duidelijk is dat een gokbedrijf een vennootschap wil afstoten om aan claims te ontkomen.
Hoe ziet het verdienmodel eruit, procesfinanciering of individuele bijstand op uurbasis?
Ik kan niet jaren werken zonder inkomen natuurlijk. Daarnaast moeten er een hoop kosten worden betaald, denk aan griffierechten, deurwaarders, etc. Ik zal dus gewoon factureren aan FairPlay Legal. Voor FairPlay Legal is het natuurlijk anders. Die beginnen natuurlijk op achterstand, met veel kosten aan de voorkant. Het zou kunnen dat ze alleen maar jarenlang kosten maken en weinig of niks binnenhalen. Het kan natuurlijk ook dat ze uiteindelijk veel geld binnenhalen voor cliënten en zelf ook een goed rendement maken. Zij lopen het risico.
Je hebt nu te maken met minder kapitaalkrachtige mensen. Kunnen mensen zich op basis van toevoeging (pro-deo) ook melden bij je?
Dat is in beginsel mogelijk, maar het is niet zo rooskleurig als dat lijkt. Ten eerste geldt een toevoeging niet voor griffierechten of bijvoorbeeld proceskosten van de tegenpartij. Ten tweede wordt de toevoeging weer ingetrokken als er een redelijk bedrag wordt binnengehaald.
Heb je ervaring met het benaderen van andere casino’s zoals Pokerstars? Zo ja, in wat voor context of cases moet ik aan denken?
Ik heb regelmatig zaken tegen gokbedrijven ja. Vaak als ze bijvoorbeeld weigeren uit te betalen. Pokerstars is bijvoorbeeld geen ‘sportieve’ tegenstander. Ze doen er alles aan om weg te duiken, niet op te komen dagen en niet te hoeven betalen. Jammer genoeg helpen de autoriteiten in Malta Pokerstars daar ook nog bij.
Hoe kan de Kansspelautoriteit z’n werk doen bij preventie van verslaving als banken en Google de deur wagenwijd open zetten naar illegale casino’s volgens jou?
De Kansspelautoriteit doet z’n best en dat lukt nu veel beter, nu er legale alternatieven zijn. Vóór het nieuwe stelsel was het natuurlijk het wilde westen en kon de Kansspelautoriteit blijkbaar geen vuist maken. Google, banken en betaalverwerkers hebben in die tijd natuurlijk goed geld verdiend aan de gokbedrijven of eigenlijk aan de gokkers en zeker aan de probleemgokkers. Daar vind ik wel iets van.
Eén van de problemen waar claiminstanties en advocaten tegenaan lopen is het daadwerkelijk opvragen en krijgen van de gokverliezen. Gaat FairPlay Legal zich mengen als bijvoorbeeld Unibet weigert de welbekende excel sheets met gokverliezen terug te sturen?
FairPlay Legal heeft me wel al gevraagd naar een aantal van dat soort zaken te kijken. Dit is natuurlijk een van de vele strategieën om claims te ontwijken of in ieder geval te vertragen. Het is echter belangrijk dat de gokkers zich realiseren dat er ook ander bewijs mogelijk is. Waarschijnlijk heb je bijvoorbeeld al je stortingen in beeld als je de bankoverschrijvingen of de bevestigingsmails van de stortingen hebt.
Er zijn nu 5 grotere spelers in de Nederlandse markt die ongeveer dezelfde dienst als jullie aanbieden. Waarom zouden spelers voor FairPlay Legal en Pepijn Le Heux moeten kiezen?
Ik heb er natuurlijk vertrouwen in dat ik met mijn ervaring in de gokwereld het beste resultaat kan bereiken. Daarnaast heeft FairPlay Legal iets lagere kosten dan de concurrenten en hebben ze hun processen goed ingericht. Ik heb veel vertrouwen in deze samenwerking.
Voel je een maatschappelijke rol weggelegd voor die trieste verhalen met verborgen leed of is dit een soort “another day at the job”?
Ik probeer vooral het beste resultaat te bereiken voor mijn cliënten. Uiteraard voel ik me betrokken bij de materie en is het mooi als we maatschappelijk ook iets kunnen betekenen, maar het belang van de cliënt staat altijd voorop. Soms zit daar veel emotie, daar moet ik me van bewust zijn. Het is vooral mijn taak om uit die emotie te halen wat juridisch relevant is.
In Oostenrijk heeft een casino besloten een “winnende gokker” zijn winst terug te laten betalen. An sich is dat een schuldbekentenis, als de winsten moeten terugbetaald moeten ook de verliezen worden terugbetaald. Zie je dat Pokerstars of Unibet doen als ze verliezers hun geld terugkrijgen? Of zetten ze dan een groot deel van hun wél tevreden klanten tegen zichzelf op?
Ik denk dat die omgekeerde claims uiteindelijk weinig kans maken. Daarmee bedoel ik juridisch, nog los van wat het voor hun businessmodel betekent. Daar hoeven we ons denk ik geen zorgen om te maken.
Wil je je ook richten op casino’s zonder vergunning die ná de legalisering van online gokken in Nederland actief waren? Het blijven illegale casino’s, vóór en ná KOA.
Ook gedupeerden van deze online casino’s raad ik aan zich vrijblijvend aan te melden bij FairPlay Legal. Ondanks dat het probleem nu veel kleiner is omdat de meeste mensen bij vergunde bedrijven spelen, zou je kunnen redeneren dat gokbedrijven die zich nog steeds zonder vergunning op de Nederlandse markt richten nog fouter zijn nu een vergunning wel mogelijk is.
