De Wet Kansspelen op Afstand (Koa) trad op 1 april 2021 in werking, met als doel het online gokken in Nederland te reguleren en te legaliseren. Het vergunningstelsel moest zorgen voor een gecontroleerd en veilig aanbod, spelers beschermen, gokverslaving tegengaan en criminaliteit bestrijden .
Uit de recente evaluatie blijkt dat de wet zowel positieve als minder positieve effecten heeft gehad. Zo is er veel kritiek op de destijds toenemende gokreclames, wat zorgen oproept over de impact op kwetsbare groepen. Toch heeft het vergunningstelsel ook belangrijke verbeteringen opgeleverd .
Hieronder bespreken we drie positieve ontwikkelingen die uit de evaluatie naar voren komen.
Hoge verliezen bij online casino’s leiden tot strengere maatregelen
Uit onderzoek van de Kansspelautoriteit (Ksa) is gebleken dat spelers bij online casino’s BetCity en Kansino aanzienlijke bedragen konden verliezen zonder dat de aanbieders adequaat ingrepen. Zo verloor een speler bij BetCity in één maand netto €110.000, terwijl bij Kansino een speler in twee maanden tijd €135.000 verloor. In beide gevallen werd nagelaten de bron van deze middelen te onderzoeken, zoals vereist volgens de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft).
Om dergelijke situaties in de toekomst te voorkomen, heeft de Ksa per 1 oktober 2024 strengere regels ingevoerd. Online kansspelaanbieders zijn nu verplicht stortingslimieten te hanteren en onmatig speelgedrag actief te monitoren. Bij overschrijding van bepaalde stortingsgrenzen moeten aanbieders de financiële draagkracht van de speler beoordelen en, indien nodig, verdere stortingen blokkeren. Deze maatregelen zijn bedoeld om spelers beter te beschermen en verantwoord speelgedrag te bevorderen.
De strijd tegen de overvloed aan gokreclames: ORKA als keerpunt
Sinds de legalisering van online kansspelen op 1 april 2021 werd Nederland overspoeld met gokreclames. Merken zoals BetCity, Kansino en TOTO waren alomtegenwoordig op televisie, online platforms en sociale media. In 2022 werd alleen al in de eerste helft van het jaar meer dan €120 miljoen besteed aan gokadvertenties. Dit leidde tot groeiende maatschappelijke onrust, vooral vanwege de impact op kwetsbare groepen, waaronder jongeren en gokverslaafden .
In reactie op deze kritiek werd in juli 2023 de ORKA-maatregel ingevoerd: “Reclame voor Online Kansspelen Aanpak.” Deze richtlijn verbood ongerichte gokreclames via televisie, radio, openbare ruimten en online platformen zonder specifieke doelgroep. Het doel was om gokreclames aanzienlijk te beperken, terwijl gericht adverteren onder strenge voorwaarden mogelijk bleef .
De gevolgen waren significant: gokbedrijven moesten hun marketingstrategieën drastisch aanpassen en investeerden meer in kanalen waar ze verantwoord en gericht reclame konden maken. Daarnaast nam de Kansspelautoriteit extra toezichtmaatregelen om overtredingen te bestraffen, met boetes die opliepen tot miljoenen euro’s. ORKA heeft daarmee niet alleen de zichtbaarheid van gokreclames sterk teruggedrongen, maar ook een debat aangezwengeld over de balans tussen commerciële belangen en consumentenbescherming.
Meer aandacht voor preventie van gokverslaving
Een derde belangrijke verbetering die voortkomt uit de evaluatie van de Wet Kansspelen op Afstand is de aangescherpte focus op het voorkomen van gokverslaving. Onder de nieuwe regels, die in 2024 worden geïntroduceerd, zijn aanbieders verplicht om meer gegevens te verzamelen en te analyseren om risicovol speelgedrag sneller te signaleren. Hierbij worden speellimieten, speeltijdmonitoring en interventies verplicht gesteld voor spelers met problematisch gedrag .
Daarnaast moet elk online gokbedrijf nu een verslavingspreventiebeleid opstellen, waarin concreet wordt beschreven hoe zij problematisch speelgedrag herkennen en aanpakken. Dit beleid wordt getoetst door de Kansspelautoriteit, die aanbieders ook verplicht om structureel samen te werken met verslavingszorginstellingen. Deze maatregel zorgt ervoor dat spelers niet alleen worden beschermd tegen financiële schade, maar ook op tijd hulp krijgen om ernstigere problematiek te voorkomen.
De basis is gelegd, maar de kansspelmarkt blijft in beweging
De verbeteringen van de afgelopen jaren laten zien dat het vergunningstelsel voor online kansspelen een solide basis heeft gelegd. Strengere regels tegen verliezen, de beperking van gokreclames en de focus op verslavingspreventie hebben gezorgd voor een veiliger speelklimaat .
De Kansspelautoriteit speelt hierin een cruciale rol. Met een groeiend team en tientallen openstaande vacatures op jaarbasis toont de toezichthouder ambitie om nieuwe uitdagingen aan te pakken. Hoewel er nog werk aan de winkel is, zet Nederland belangrijke stappen naar een meer verantwoord gereguleerde kansspelmarkt .
