Dinsdag 11 maart 2025, CasinoZorgplicht
In 2004 was Nederland slechts twee stemmen verwijderd van een proef met Holland Casino Online. De Tweede Kamer stemde destijds over een voorstel om een gereguleerd online kansspelaanbod op te zetten via het staatsgokbedrijf Holland Casino. Dit zou een gecontroleerde manier zijn geweest om online gokken te legaliseren en te testen onder toezicht van de overheid. Echter, de stemming viel nipt uit in het nadeel van het voorstel: slechts twee stemmen tégen hielden de legalisering van online gokken destijds tegen.
Gevolgen online gokken
Daardoor bleef het online gokken in Nederland tot 2021 illegaal, en werden Nederlanders massaal naar buitenlandse online casino’s geleid die zonder vergunning opereerden. Dit leidde tot tientallen miljoenen euro’s aan gokverliezen, rechtszaken en later massaclaims tegen de illegale aanbieders. Als Nederland in 2004 de sprong had gewaagd, had het landschap van online gokken er vandaag de dag waarschijnlijk heel anders uitgezien.
In 2004 stond Nederland nog ver af van de legalisatie van online gokken. De Wet op de Kansspelen (Wok) uit 1964 reguleerde destijds het kansspelbeleid, maar voorzag niet in online kansspelen, aangezien internet toen nog niet bestond. Deze wet maakte het aanbieden van kansspelen zonder vergunning strafbaar, en omdat er geen vergunningen voor online gokken werden verstrekt, was deze vorm van gokken feitelijk verboden.
Online Gokken komt op in 2000
Desondanks groeide de populariteit van online gokken in de vroege jaren 2000. Veel Nederlanders zochten hun toevlucht tot buitenlandse online casino’s, die zonder Nederlandse vergunning opereerden. Deze aanbieders maakten gebruik van jurisdicties met soepelere wetgevingen om hun diensten aan te bieden, wat leidde tot een groeiende markt van illegale online kansspelen in Nederland.
Pas in 2019 stemde de Eerste Kamer in met de Wet Kansspelen op afstand (KOA), die het mogelijk maakte om online kansspelen te reguleren en te legaliseren. Deze wet trad op 1 april 2021 in werking, waarna vanaf 1 oktober 2021 vergunningen konden worden verleend aan online kansspelaanbieders. Dit markeerde een keerpunt in het Nederlandse gokbeleid, waarbij de focus verschoof van verbod naar regulering en toezicht.
In de periode voorafgaand aan de legalisatie hebben veel Nederlanders aanzienlijke bedragen verloren bij illegale online casino’s. Dit heeft geleid tot een golf van rechtszaken, waarbij gokkers hun verliezen proberen terug te vorderen van deze aanbieders. De kern van deze juridische procedures draait om de vraag of de overeenkomsten tussen spelers en illegale aanbieders als nietig moeten worden beschouwd, aangezien ze in strijd waren met de Wok.
De Nederlandse rechtspraak heeft hierover verdeeld geoordeeld. Sommige rechtbanken hebben geoordeeld dat dergelijke overeenkomsten inderdaad nietig zijn, waardoor spelers hun verliezen kunnen terugvorderen. Andere rechtbanken hebben echter anders beslist, wat heeft geleid tot rechtsongelijkheid. Om deze onduidelijkheid weg te nemen, hebben de rechtbanken Amsterdam en Noord-Holland prejudiciële vragen gesteld aan de Hoge Raad. Deze vragen moeten duidelijkheid geven over de geldigheid van de overeenkomsten en de mogelijkheid voor gokkers om hun verliezen terug te krijgen.
Een opvallende zaak is die tegen het online casino Bwin. De rechtbank Overijssel oordeelde dat Bwin het gokverlies aan de speler moest terugbetalen, terwijl de rechtbank Zeeland-West-Brabant Bwin in het gelijk stelde. Deze tegenstrijdige uitspraken benadrukken de noodzaak van een eenduidig oordeel van de Hoge Raad.
Daarnaast zijn er collectieve rechtszaken gestart tegen illegale online casino’s. Advocaat Benzi Loonstein voert bijvoorbeeld een massaclaim namens Nederlandse gokkers die hun verliezen willen terugvorderen. Deze zaken benadrukken de groeiende druk op de gokindustrie om verantwoordelijkheid te nemen voor het aanbieden van illegale kansspelen
In conclusie, in 2004 was Nederland nog niet klaar voor de legalisatie van online gokken. Het duurde tot 2021 voordat de wetgeving werd aangepast om online kansspelen te reguleren. De huidige rechtszaken tegen voormalige illegale aanbieders benadrukken de complexiteit van de overgang van een verbodsregime naar een gereguleerde markt en de juridische implicaties voor zowel aanbieders als spelers.
